23 Ιούν Η σημασία της ρουτίνας πριν τον ύπνο

Γιατί είναι σημαντικό ένας γονιός να δημιουργεί ρουτίνα πριν τον βραδινό ύπνο;

Τα μωρά, και τα μικρά παιδιά έχουν μία εσωτερική ανάγκη για προβλεψιμότητα. Η προβλεψιμότητα είναι εκείνο το στοιχείο μέσα στην οικογένεια, όπου το περιβάλλον και οι δραστηριότητες με τους γονείς ή τον πρωταρχικό φροντιστή διέπεται από σταθερότητα, συνέπεια, και οικειότητα με τους ανθρώπους και τις διαδικασίες. Η ρουτίνα, όταν γίνεται με σταθερότητα, συνέπεια και εμπεριέχει ήρεμες, ευχάριστες και επικοινωνιακές για το παιδί πράξεις φροντίδας από τη μητέρα/πατέρα/ πρωταρχικό φροντιστή, δημιουργεί τον τέλειο συνειρμό ύπνου.  

Τι πρέπει να περιέχει μία ρουτίνα ύπνου;

Δραστηριότητες σύνδεσης, όπου η φωνή (παραμύθι ή νανούρισμα), τα χέρια (μπάνιο ή μασάζ ή αγκαλιά ή χάδι), το βλέμμα της μαμάς ή του μπαμπά επικοινωνούν με το παιδί.

Η σύνδεση δημιουργεί ασφάλεια, και η ασφάλεια ηρεμεί και χαλαρώνει κάθε παιδί.

Πόση ώρα θα πρέπει να διαρκεί η ρουτίνα;

Τουλάχιστον μία ώρα, όπου ο στόχος δεν είναι μόνο να γίνουν διεκπεραιωτικές διαδικασίες (μπάνιο, φαγητό, βούρτσισμα δοντιών), αλλά μέσω αυτών να υπάρχει ένας χρόνος μετάβασης από την κατάσταση της ενεργητικότητας σε εκείνη της χαλάρωσης. 

Όταν παρατηρούμε ότι το παιδί βρίσκεται σε υπερένταση, χρειάζεται περισσότερος χρόνος μετάβασης. Πρώτα ηρεμούμε με κάποιες δράσεις ευχάριστες αλλά ήρεμες για το παιδί, που ιδανικά θα τις διαλέξει το ίδιο (ζωγραφική, τουβλάκια, playmobil,παζλ, και σε μικρότερα παιδιά μπορεί να είναι η ανάγνωση ενός βιβλίου ακόμα και βλέποντας εικόνες, το νανούρισμα, το άκουσμα μιας ήρεμης και downtempo μουσικής) και στη συνέχεια ακολουθούμε τη ρουτίνα ύπνου. 

Γιατί δράσεις ρουτίνας που είναι κλασικές δε λειτουργούν στο δικό μου παιδί;

Πολύ συχνά δίνονται γενικευμένες “συμβουλές” για τη ρουτίνα, που προέρχονται από ειδικούς (μαία, παιδίατρο) ή άλλους γονείς. Πολλές από αυτές πιθανόν να είναι βοηθητικές, άλλες πάλι όχι, γιατί είναι γενικευμένες και όχι εξειδικευμένες στις ανάγκες του παιδιού και της δυναμικής της οικογένειας, και ο στόχος τους είναι διαφορετικός από αυτόν που επιζητάμε για τον ύπνο: τη μετάβαση σε μία κατάσταση ηρεμίας, ασφάλειας και χαλάρωσης.

Δε λειτουργούν όλες οι ρουτίνες σε όλα τα παιδιά, ούτε και σε όλους τους γονείς.

Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να παρατηρήσουμε το παιδί μας και να δούμε τι πραγματικά το ηρεμεί. Το πιο σημαντικό όμως είναι  η διάθεση μας απέναντι στη ρουτίνα να εκπέμπει όντως ηρεμία, ασφάλεια και σιγουριά και ειδικά στη μη λεκτική επικοινωνία με το παιδί μας (το βλέμμα μας, ο τόνος της φωνής μας, ο τρόπος που κινούμαστε ή κρατάμε-χαϊδεύουμε το παιδί μας). 

Είναι δύσκολο να οδηγήσεις ένα παιδί με ηρεμία προς τον ύπνο του, αν δεν είσαι εσύ ήρεμος και χαλαρός.

Ένα παιδί μαθαίνει να χαλαρώνει (άρα και να κοιμάται πιο εύκολα) όταν ο γονιός του ξέρει να χαλαρώνει (άρα και ο ίδιος να κοιμάται καλύτερα).

Δεν υπάρχει σωστό και λάθος στη ρουτίνα. Μπορεί ένας γονιός με το παιδί του να ακολουθεί μία εντελώς διαφορετική από τη συνήθη ρουτίνα, γιατί αυτή λειτουργεί. Το πιο σημαντικό είναι να μη φοβηθούμε να δώσουμε χρόνο σε αυτήν. Σε μία καθημερινότητα που οι γονείς τρέχουμε- και θα μας βόλευε να γίνονται πιο αυτοματοποιημένα τα πράγματα- είναι πιθανόν να μη δώσουμε την κατάλληλη σημασία σε αυτή τη μετάβαση. Όμως τα παιδιά όλων των ηλικιών πάντα θα αντιστέκονται στον ύπνο όταν θέλουν να κερδίσουν λίγο ακόμα χρόνο με τη μαμά και το μπαμπά.

Πάνω από όλα η ρουτίνα είναι μία εξαιρετική ευκαιρία σύνδεσης της παιδιού-γονιού αλλά και όλης της οικογένειας.

Πηγές: The No Cry sleep solution, Elizabeth Pantley

Attached at the heart, Eight proven parenting principles for raising connected and compassionate                               children, Barbara Nickholson and Lysa Parker

Αγγελική Ελευθεράκη, Ψυχολόγος MSc (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), Πιστοποιημένη Εκπαιδεύτρια Γονέων (Attachment Parenting International), Υπηρεσίες συμβουλευτικής γονέων και συμβουλευτικής ύπνου